Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu
oraz
Polskie Towarzystwo Ziemiańskie
oraz
Polskie Towarzystwo Ziemiańskie
zapraszają do udziału w interdyscyplinarnej konferencji naukowej pt.
Obraz ziemiaństwa w nauce, literaturze i publicystyce
W polskiej historiografii krajowej okresu powojennego obraz polskiego
ziemiaństwa ulegał przemianom: od pejoratywnego do pozytywnego (niekiedy
nawet apologetycznego).W obrazie pejoratywnym koncentrowano się całkowicie na ekonomicznej roli ziemiaństwa, eksponując jego antagonizm wobec klasy chłopstwa oraz wyzysk tej klasy przez „obszarników”. Pomijano w nim rolę społeczną, polityczną i kulturalną ziemiaństwa. Obraz pozytywny natomiast koncentruje się na eksponowaniu wielu aspektów roli kulturalnej, gospodarczej i społecznej ziemiaństwa, jego tradycjach w walkach niepodległościowych oraz martyrologii. Po przełomie politycznym roku 1989 pojawiło się gros publikacji dotyczących działalności politycznej i społeczno-kulturalnej ziemian. Wydawnictwa te noszą często charakter swoistej rekompensaty, a ich zadaniem jest przywrócenie pamięci o roli ziemiaństwa, roli, którą z przyczyn politycznych po 1944 r. usiłowano wymazać z pamięci zbiorowej.
Jak dotąd wśród naukowców (historyków, socjologów) nie doszło jeszcze do rzeczowej dyskusji na temat roli ziemiaństwa, w wyniku której zostałby wypracowany obszar społecznego konsensusu wśród badaczy. Jest to celem cyklu konferencji zaplanowanych przez IPN i PTZ, które sukcesywnie będą podejmować najważniejsze problemy dotyczące ziemiaństwa. Planowana w dniach 21-22 marca 2013 r. konferencja rozpoczyna w/w cykl i jej zadaniem będzie podsumowanie stanu wiedzy oraz zdefiniowanie na nowo problemu ziemiaństwa. Organizatorom zależy na interdyscyplinarnym charakterze konferencji, w której uczestniczyliby przedstawiciele wielu środowisk naukowych: IPN, PTZ, PAN oraz uniwersytetów i szkół wyższych. Organizatorzy będą zabiegać o udział w konferencji najwybitniejszych specjalistów z dziedziny ziemiaństwa. Uczestnicy konferencji przygotowują swoje referaty na jeden z podanych niżej tematów.
Proponujemy następujące zagadnienia badawcze konferencji:
1. Próby zdefiniowania ziemiaństwa polskiego jako grupy społecznej w XIX i XX w.
- Definicje ziemiaństwa w historiografii polskiej
- Definicje ziemiaństwa w oczach innych grup społecznych
- Autodefinicje
- Porównanie (definicji) ziemiaństwa polskiego z podobnymi grupami społecznymi w Europie
2. Geneza i kształtowanie się ziemiaństwa w XIX w.
3. Skład społeczny i narodowościowy, struktura, podziały wewnętrzne – zmiany w XIX-XX w.
4. Liczebność i rozmieszczenie na ziemiach polskich
5. Miejsce ziemiaństwa w społeczeństwie polskim – porównanie z innymi grupami społecznymi pod kątem aktywności w różnych dziedzinach życia
6. Dom ziemiański (dwór) jako środowisko społeczne
7. Obraz ziemiaństwa w literaturze pięknej
8. Obraz ziemiaństwa w publicystyce
9. Obraz ziemiaństwa w propagandzie partii politycznych od końca XIX i w XX w.
10. Poglądy (ideologia) ziemiaństwa
- Czy ziemiaństwo miało spójną ideologię w kwestiach społecznych, gospodarczych i politycznych?
- Poglądy ziemiaństwa na temat głównych problemów społecznych ziem polskich w XX w. (np. kwestia przeludnienia wsi, kwestia robotnicza, bezrobocie, analfabetyzm itd.)
- Konserwatyzm, czy demokratyzacja – zamykanie, czy otwieranie się grupy na inne środowiska społeczne
- Aktywność społeczna, dobroczynność itd. na rzecz innych grup społecznych
- Poglądy ziemiaństwa na modernizację kraju – cele i metody
- Potrzeby intelektualne – ziemianie w szkołach i uniwersytetach: cele i kierunki edukacji młodego pokolenia
- Potrzeby kulturalne – stosunek do kultury „wyższej” i „niższej” środowiska ziemiańskiego
- Ziemiański mecenat kulturalny, oświatowy i naukowy
- Kolekcjonerstwo w środowisku ziemiańskim
- Ziemiaństwo a Kościół katolicki
- Życie religijne ziemiaństwa
- Poglądy ziemiaństwa na kwestię żydowską na ziemiach polskich
- Poglądy ziemiaństwa wobec różnych (poza żydowską) mniejszości narodowych
11. Poglądy polityczne ziemiaństwa
12. Zagłada, czy asymilacja: co się stało z ziemiaństwem po 1944/5 roku?
Komitet Organizacyjny:
prof. dr hab. Tadeusz Epsztein – IH PAN
prof. dr hab. Wiesław Caban – UJK Kielce
prof. Marek Przeniosło – UJK Kielce
prof. dr hab. Piotr Biliński – UJ Kraków
Marcin Schirmer – PTZ
prof. dr hab. Jan Żaryn – IPN, UKSW w Warszawie
dr Agnieszka Łuczak – OBEP IPN Poznań
Językiem konferencji jest język polski. Organizatorzy organizują i pokrywają koszty zakwaterowania oraz zwracają koszty podróży. Zespół organizacyjny zastrzega sobie prawo selekcji zgłoszonych referatów.
Termin i miejsce konferencji: Warszawa, Centrum Edukacyjne IPN „Przystanek Historia”, 21-22 marca 2013 r.
Zgłoszenia (propozycje tytułów referatów wraz z abstraktami) będą przyjmowane do 31 października 2012 roku.
Osoby zainteresowane udziałem w konferencji prosimy o wypełnienie karty uczestnictwa w konferencji i przesłanie za pośrednictwem poczty lub drogą elektroniczną na adres:
Karolina Bittner, e-mail: karolina.bittner@ipn.gov.pl, tel.: 61 835 69 58
Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej
Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu
61-487 Poznań, ul. Rolna 45a
Organizatorzy przewidują publikację referatów po konferencji, dlatego prosimy o dostarczenie tekstów planowanych wystąpień.
Ostateczny termin nadsyłania materiałów do publikacji mija 28 lutego 2013 r.
Z przyczyn technicznych zgłoszone artykuły muszą spełniać następujące warunki:
1. Teksty prosimy dostarczyć w wersji elektronicznej (za pomocą poczty elektronicznej lub na płycie CD) na adresy podane powyżej;
2. Tekst artykułu nie powinien przekraczać 20 stron maszynopisu z ilustracjami (czcionka: Times New Roman, rozmiar: 12; odstęp: 1,5; margines 2,5);
3. Do tekstu prosimy dołączyć krótki biogram autora;
4. Ewentualne materiały ilustracyjne (zdjęcia, mapy itp.) powinny być zapisane w odrębnych od tekstu właściwego plikach graficznych. W tekście właściwym prosimy zaznaczyć jedynie ich położenie; przypisy powinny być umieszczane na stronie z tekstem, do którego się odnoszą, a nie na końcu artykułu, należy w nich stosować wyłącznie łacińskie skróty (ibidem, op. cit.). Pierwsze odwołanie do danej publikacji musi być podane w pełnym opisie bibliograficznym, to znaczy musi zawierać następujące elementy: inicjał imienia i nazwisko autora (lub autorów), tytuł i podtytuł dzieła, miejsce i rok wydania.
Prosimy o sporządzenie przypisów według instrukcji wydawniczej IPN (w załączeniu).
Redaktorzy zastrzegają sobie prawo do dokonywania skrótów i zmian korektorskich w nadesłanych tekstach, jeśli ich objętość łącznie z ilustracjami będzie przekraczać 20 stron.
W związku z faktem, że podczas konferencji zostaną przedstawione tylko wybrane referaty (przewidywany czas wystąpienia 20 minut), organizatorzy zastrzegają sobie również prawo do wytypowania tematów do prelekcji oraz publikacji. Natomiast wszystkie zaakceptowane przez kolegium redaktorskie i recenzentów artykuły zostaną opublikowane w wyżej wspomnianej publikacji.
Liczymy na Państwa udział w konferencji.
Z wyrazami szacunku
w imieniu organizatorów
dr Agnieszka Łuczak
