Reprywatyzacja nie do przedawnienia

"Stan istniejący obecnie należy uznać za naruszający zasady praworządnego państwa - prawo jest niejasne, niesprawiedliwe i ewidentnie narusza zasady równego traktowania obywateli przez władze publiczne: roszczenia reprywatyzacyjne przyznano jedynie niektórym kategoriom poszkodowanych, i to w różnym zakresie" - pisze Irena Lipowicz w piśmie do premiera Donalda Tuska. Zwraca mu uwagę na koszty zaniechania, także społeczne, które mogą okazać się dotkliwsze dla budżetu niż wydatki zakładane w przygotowanym przez Ministerstwo Skarbu projekcie ustawy "o świadczeniach pieniężnych przyznawanych niektórym osobom, których dotyczyły procesy nacjonalizacji".

Obiecana przez Tuska w 2007 r. ustawa miałaby kosztować budżet nie więcej niż 20 mld zł. Jednak na początku ubiegłego roku resort skarbu oświadczył, że "projekt ustawy nie może być przeprowadzony". Według ministra finansów Polska przekroczyłaby dozwoloną przez Unię Europejską barierę długu publicznego w stosunku do PKB.

Read more: http://wyborcza.biz/biznes/1,100896,12771978,Reprywatyzacja_nie_do_przedawnienia.html#ixzz2IYj62SM

Reprywatyzacja

Mianem „reprywatyzacji” określane jest zadośćuczynienie za pozbawienie danej osoby prawa własności, które w rzeczywistości sprowadza się do realizacji przysługującego prawa do odszkodowania. Jako proces - reprywatyzacja rozpoczyna się w następstwie wprowadzonych w życie aktów prawnych mocą których prywatni właściciele zostają pozbawieni swojej własności. W latach 1944 - 1962 w Polsce rządzonej przez nielegalną władzę jaką był Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego i Krajowa Rada Narodowa wydane zostało mnóstwo rozporządzeń, ustaw i dekretów, określanych obecnie jako akty nacjonalizacyjne, na podstawie których własność prywatna przeszła we władanie Państwa.
Akty nacjonalizacyjne dotyczyły m.in.:

• nieruchomości ziemskich przejętych na podstawie dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, na mocy którego państwo weszło w posiadanie wielu majątków ziemskich o rozległych powierzchniach wraz z mieniem ruchomym i przedsiębiorstwami przemysłu rolnego, tłumacząc się przy tym koniecznością państwową i gospodarczą w celu lepszego wykorzystania i poprawy użyteczności ziemi mając na uwadze czynnik społeczny i dobro ogółu;

W chwili obecnej bezprawność wymienionych powyżej aktów nacjonalizacyjnych stanowi podstawę roszczeń byłych właścicieli oraz ich następców prawnych o naprawienie skutków tych zdarzeń, chociaż w wielu przypadkach spowodowały one nieodwracalne zmiany w prawie własności. Kodeks postępowania administracyjnego daje możliwość uchylenia krzywdzącej decyzji administracyjnej, która spowodowała utratę mienia, lub uznanie takiej decyzji jako wydanej w sposób niezgodny z prawem. W każdym z tych przypadków były właściciel oraz jego następcy prawni (spadkobiercy) mają możliwość odzyskania zagrabionego mienia w naturze lub uzyskania stosownego odszkodowania - reprywatyzacja.
W zależności od tego, jaka zostanie wydana końcowa decyzja w postępowaniu administracyjnym, byłemu właścicielowi przysługuje określone roszczenie. Jeżeli została wydana decyzja stwierdzająca nieważność decyzji o przejęciu mienia, oznacza to, że państwo nigdy nie stało się właścicielem przedmiotowego mienia, a jedynie objęło je w bezumowne faktyczne władanie. W takim przypadku właścicielowi przysługuje roszczenie o wydanie mienia.
Roszczenie o odszkodowanie przysługuje właścicielowi zarówno w przypadku stwierdzenia nieważności decyzji nacjonalizacyjnej w sytuacji, gdy niemożliwe jest odzyskanie mienia w naturze (np. za zużyte maszyny) oraz w przypadku, gdy organ administracyjny ograniczy się do stwierdzenia, że decyzja nacjonalizacyjna została wydana z naruszeniem prawa, ale nie można stwierdzić jej nieważności z powodu zaistnienia nieodwracalnych skutków prawnych (np. gdy Skarb Państwa dokonał sprzedaży lokali znajdujących się w przewłaszczonym budynku i ustanowił użytkowanie wieczyste na rzecz osób trzecich).
Polska jako jedyny kraj w Europie Środkowo - Wschodniej, do chwili obecnej nie przeprowadziła procesu naprawienia skutków bezprawnego przejęcia prywatnej własności, pomimo faktu, że prawo własności jest - obok prawa do życia - jednym z podstawowych praw obywateli oraz stanowi podstawę moralnego i prawnego ładu w demokratycznym państwie prawa.

Reprywatyzacja

Aliant  Company zajmuje się m.in. prowadzeniem i finansowaniem spraw byłych właścicieli nieruchomości, które zostały przejęte przez Państwo za czasów PRL na podstawie różnych podstaw prawnych, w trybie decyzji administracyjnej, umowy czy orzeczenia sądu.

Sporządzamy ekspertyzy prawne określające możliwość zwrotu nieruchomości jak również reprezentujemy klientów w postępowaniach reprywatyzacyjnych dotyczących ustalenia kręgu spadkobierców i możliwości ich udziału w postępowaniach spadkowych.

Zajmujemy się ustalaniem podstawy przejęcia nieruchomości, jeżeli nie jest ona znana, a następnie wszczynamy postępowania mające na celu odzyskanie odebranej nieruchomości, bądź uzyskanie odszkodowania z tytułu niewłaściwie przeprowadzonej nacjonalizacji.

W przypadku wydanych decyzji nacjonalizacyjnych można składać wnioski o stwierdzenie ich nieważności w trybie art. 156 – 160 kodeksu postępowania administracyjnego. W sytuacji gdy przejmowano mienie na rzecz Państwa z mocy ustawy, czyli bez wydania decyzji nacjonalizacyjnej, można wnieść w trybie administracyjnym o wydanie postanowienia, że decyzja nie podlegała uregulowaniom dekretu o reformie rolnej.

Akty nacjonalizacyjne dotyczyły m.in.:

-  nieruchomości ziemskich przejętych na podstawie dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej;

- przemysłu, gdzie podstawowym zadaniem ówczesnych władz było upaństwowienie podstawowych gałęzi przemysłu przez przejmowanie fabryk, banków, zakładów przemysłowych, handlowych i transportowych; na początku tymczasowo w zarząd państwowy na podstawie dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich oraz dekretu z dnia 16 grudnia 1918 r. o przymusowym zarządzie państwowym, później na stałe na podstawie ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym; jednocześnie nacjonalizacja przemysłu przebiegała na podstawie ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej;

- gruntów warszawskich, które na mocy dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy przeszły na własność gminy, a następnie Skarbu Państwa;

W chwili obecnej bezprawność wymienionych powyżej aktów nacjonalizacyjnych stanowi podstawę roszczeń byłych właścicieli oraz ich następców prawnych o naprawienie skutków tych zdarzeń, chociaż w wielu przypadkach spowodowały one nieodwracalne zmiany w prawie własności. Kodeks postępowania administracyjnego daje możliwość uchylenia krzywdzącej decyzji administracyjnej, która na skutek reprywatyzacji spowodowała utratę mienia, lub uznanie takiej decyzji jako wydanej w sposób niezgodny z prawem. W każdym z tych przypadków były właściciel oraz jego następcy prawni (spadkobiercy) mają możliwość odzyskania zagrabionego mienia w naturze lub uzyskania stosownego odszkodowania.

W zależności od tego, jaka zostanie wydana końcowa decyzja w postępowaniu administracyjnym, byłemu właścicielowi przysługuje określone roszczenie. Jeżeli została wydana decyzja stwierdzająca nieważność decyzji o przejęciu mienia, oznacza to, że państwo nigdy nie stało się właścicielem przedmiotowego mienia, a jedynie objęło je w bezumowne faktyczne władanie. W takim przypadku właścicielowi przysługuje roszczenie o wydanie mienia.

Roszczenie o odszkodowanie przysługuje właścicielowi zarówno w przypadku stwierdzenia nieważności decyzji nacjonalizacyjnej w sytuacji, gdy niemożliwe jest odzyskanie mienia w naturze (np. za zużyte maszyny) oraz w przypadku, gdy organ administracyjny ograniczy się do stwierdzenia, że decyzja nacjonalizacyjna została wydana z naruszeniem prawa, ale nie można stwierdzić jej nieważności z powodu zaistnienia nieodwracalnych skutków prawnych (np. gdy miała miejsce reprywatyzacja i Skarb Państwa dokonał sprzedaży lokali znajdujących się w przewłaszczonym budynku, ustanawiając w wyniku reprywatyzacji użytkowanie wieczyste na rzecz osób trzecich).