Przejęcie mienia przez Skarb Państwa w latach powojennych nie oznacza obecnie braku szans na jego odzyskanie przez byłych właścicieli. Na mocy Dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej z 1944 roku na własność Skarbu Państwa z mocy samego dekretu przeszły nieruchomości ziemskie stanowiące własność osób fizycznych lub prawnych, jeżeli ich łączna wielkość przekraczała 100 ha powierzchni ogólnej, bądź 50ha użytków rolnych, a na terenie województw poznańskiego, pomorskiego i śląskiego, jeżeli ich łączny rozmiar przekraczał 100 ha powierzchni ogólnej, niezależnie od wielkości użytków rolnych tej powierzchni. W ten sposób konfiskacie uległa de facto większość majątków ziemskich. Jednakże już w rozporządzeniu do tego aktu przewidziana została możliwość zwrócenia się przez pozbawionych mienia o zweryfikowanie, czy dana nieruchomość podpadała pod działanie w/w dekretu. Istotnym jest, iż przepis ten nadal obowiązuje, co oznacza, że mimo upływu kilkudziesięciu lat od chwili przejęcia mienia, jego poprzedni właściciele mogą domagać się stwierdzenia jego niepodlegania pod przepisy rzeczonego dekretu.
Znaczne wątpliwości interpretacyjne powstały wraz z postanowieniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 marca 2010 roku, który zanegował możliwość stwierdzania niepodpadania majątków ziemskich pod działanie dekretu na drodze postępowania administracyjnego, twierdząc, że w tym zakresie przepisy rozporządzenia do Dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej przestały obowiązywać już w 1958 roku. Wskutek tego orzeczenia organy administracji publicznej zaczęły masowo umarzać aktualnie toczące się postępowania i odsyłać strony na drogę postępowania cywilnego. Sytuacja ta uległa zmianie dopiero wraz z wydaniem uchwały przez Naczelny Sad Administracyjny w styczniu 2011 roku. Na gruncie postępowania cywilnego stanowisko NSA zostało potwierdzone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 18 maja 2011 roku, sygn. akt: III CZP 21/11). Tym samym obecnie już nie ulega najmniejszej wątpliwości, że organem prowadzącym postępowanie w sprawie podpadania danej nieruchomości pod działanie dekretu jest wojewoda właściwy ze względu na miejsce położenia nieruchomości.
adw. Maciej Obrębski
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz