Reprywatyzacja

Aliant  Company zajmuje się m.in. prowadzeniem i finansowaniem spraw byłych właścicieli nieruchomości, które zostały przejęte przez Państwo za czasów PRL na podstawie różnych podstaw prawnych, w trybie decyzji administracyjnej, umowy czy orzeczenia sądu.

Sporządzamy ekspertyzy prawne określające możliwość zwrotu nieruchomości jak również reprezentujemy klientów w postępowaniach reprywatyzacyjnych dotyczących ustalenia kręgu spadkobierców i możliwości ich udziału w postępowaniach spadkowych.

Zajmujemy się ustalaniem podstawy przejęcia nieruchomości, jeżeli nie jest ona znana, a następnie wszczynamy postępowania mające na celu odzyskanie odebranej nieruchomości, bądź uzyskanie odszkodowania z tytułu niewłaściwie przeprowadzonej nacjonalizacji.

W przypadku wydanych decyzji nacjonalizacyjnych można składać wnioski o stwierdzenie ich nieważności w trybie art. 156 – 160 kodeksu postępowania administracyjnego. W sytuacji gdy przejmowano mienie na rzecz Państwa z mocy ustawy, czyli bez wydania decyzji nacjonalizacyjnej, można wnieść w trybie administracyjnym o wydanie postanowienia, że decyzja nie podlegała uregulowaniom dekretu o reformie rolnej.

Akty nacjonalizacyjne dotyczyły m.in.:

-  nieruchomości ziemskich przejętych na podstawie dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej;

- przemysłu, gdzie podstawowym zadaniem ówczesnych władz było upaństwowienie podstawowych gałęzi przemysłu przez przejmowanie fabryk, banków, zakładów przemysłowych, handlowych i transportowych; na początku tymczasowo w zarząd państwowy na podstawie dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich oraz dekretu z dnia 16 grudnia 1918 r. o przymusowym zarządzie państwowym, później na stałe na podstawie ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym; jednocześnie nacjonalizacja przemysłu przebiegała na podstawie ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej;

- gruntów warszawskich, które na mocy dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy przeszły na własność gminy, a następnie Skarbu Państwa;

W chwili obecnej bezprawność wymienionych powyżej aktów nacjonalizacyjnych stanowi podstawę roszczeń byłych właścicieli oraz ich następców prawnych o naprawienie skutków tych zdarzeń, chociaż w wielu przypadkach spowodowały one nieodwracalne zmiany w prawie własności. Kodeks postępowania administracyjnego daje możliwość uchylenia krzywdzącej decyzji administracyjnej, która na skutek reprywatyzacji spowodowała utratę mienia, lub uznanie takiej decyzji jako wydanej w sposób niezgodny z prawem. W każdym z tych przypadków były właściciel oraz jego następcy prawni (spadkobiercy) mają możliwość odzyskania zagrabionego mienia w naturze lub uzyskania stosownego odszkodowania.

W zależności od tego, jaka zostanie wydana końcowa decyzja w postępowaniu administracyjnym, byłemu właścicielowi przysługuje określone roszczenie. Jeżeli została wydana decyzja stwierdzająca nieważność decyzji o przejęciu mienia, oznacza to, że państwo nigdy nie stało się właścicielem przedmiotowego mienia, a jedynie objęło je w bezumowne faktyczne władanie. W takim przypadku właścicielowi przysługuje roszczenie o wydanie mienia.

Roszczenie o odszkodowanie przysługuje właścicielowi zarówno w przypadku stwierdzenia nieważności decyzji nacjonalizacyjnej w sytuacji, gdy niemożliwe jest odzyskanie mienia w naturze (np. za zużyte maszyny) oraz w przypadku, gdy organ administracyjny ograniczy się do stwierdzenia, że decyzja nacjonalizacyjna została wydana z naruszeniem prawa, ale nie można stwierdzić jej nieważności z powodu zaistnienia nieodwracalnych skutków prawnych (np. gdy miała miejsce reprywatyzacja i Skarb Państwa dokonał sprzedaży lokali znajdujących się w przewłaszczonym budynku, ustanawiając w wyniku reprywatyzacji użytkowanie wieczyste na rzecz osób trzecich).